Month: November 2022

Մանրամասն նկարագրի՛ր, ապա նկարի՛ր խրճիթն ու տունը, որտեղ մեծացավ տղան:

Խրճիթը, որտեղ մեծացել է տղան շատ փոքր էր և հին։ Խրճիթում տղան քնում էր բազմոցին՝ մի փոքրիկ սենյակում, որտեղ մի հին վառարան էր դրված։ Սենյակը շատ մառալ էր և տխուր, բայց տղան իրեն շատ երջանիկ էր զգում, քանի որ ապրում էր իր ծնողների հետ։

Տունը, որտեղ տղան ապրում էր մեծ էր և շքեղ։ Այնտեղ կային բոլոր հարմարությունները, որպիսի տղան ապրի հանգիստ ու անհոգ, սակայն տղան տխուր էր, որոհետև նա կարոտում էր իր ծնողներին և այն խրճիթը, որտեղ մեծացել էր։

Ո՞րն է պատմվածքի արտահայտած հիմնական իմաստը:

Պատվածքի իմաստն այն է, որ կարևոր չէ, որտեղ ես ապրում, կարևոր է, որ քո ընտանիքի հետ ես։

Բլոգումդ գրի՛ր՝ ի՞նչ ընդհանուր բան կա «Երջանիկ խրճիթը»  և «Եղնիկը»  պատմվածքների միջև, ինչո՞վ են պատմվածքներն իրար նման:

Երկու պատվածքներում էլ հերոսներն ապրում են իրենց տանից հեռու և մեծ կարոտով սպսում այն օրվան, երբ նորից կտեսնեն իրենց ծնողներին և տունը։ Երկու պատմավածքում էլ հերոսները վերադառնում են տուն։

Գրի՛ր խրճիթ, մանուկ, շքեղ, նազելի, շնորհալի, լուսավոր  բառերի հականիշները:

Խրճիթ-դղյակ

Մանուկ-մեծ

Շքեղ-համեստ

Նազելի-տգեղ

Շնոհալի-անշնորհք

Լուսավոր-մութ

Դասարանական առաջադրանքներ

1․ Ուղղանկյան կողմերից մեկը 3 սմ է, մյուսը` 7սմ: Գտիր ուղղանկյան պարագիծը և մակեեսը։p=2.(3+7)=20սմ  s=3.7=21սմ

2․Ուղղանկյան կողմերից մեկը 5 սմ է, մյուսը` 9սմ: Գտիր ուղղանկյան պարագիծը և մակեեսը։ p=2.(5+9)=28սմ s=5.9=45սմ

3․ Ուղղանկյան կողմերից մեկը 25 սմ է, մյուսը` 18սմ: Գտիր ուղղանկյան պարագիծը և մակեեսը։p=2.(18+2մ)=86սմ s=2մ.18=450սմ

4․Հաշվիր ուղղանկյան պարագիծը, եթե հայտնի է, որ նրա մակերեսը 3600 սմ²  է, իսկ կողմերից մեկը՝ 40սմ։ s=3600սմ  3600:40=90 p=2.(90+40)=260սմ

5. Ուղղանկյան լայնությունը 23 մ է, իսկ երկարությունը լայնությունից մեծ է 7 մ-ով։ Որքա՞ն է ուղղանկյան մակերեսը։ 23+7=30  s=30.23=69սմ 

6.Հաշվիր ուղղանկյան պարագիծը, եթե հայտնի է, որ նրա լայնության և երկարության գումարը 16 սմ է։16+16=32սմ 

7. Քառակուսու կողմը 4 մ է։ 3 այդպիսի քառակուսիների կպցնելով իրար ստացվել է ուղղանկյուն։ Գտեք այդ ուղղանկյան մակերեսը։  4×3=12մ  S=12×4=48մ

8․ Երբ ուղղանկյան լայնությունը մեծացրեցին 5 սմ-ով, իսկ երկարությունը՝ 10 սմ-ով, ապա ստացված ուղղանկյան պարագիծը հավասարվեց 80 սմ-ի։ Որքա՞ն էր ուղղանկյան պարագիծը։ P=80սմ 2×5=10 2×10=                      20   10+20=30 80-30=50                                           

9. Գտիր անհայտ բաղադրիչը 

Օրինակ․

-1356

= 2569

	+	2	5	6	9
		1	3	5	6
		3	9	2	5

4286	+2409 = 6695

					2	4	0	9
				–	6	6	9	5
					4	2	8	6

2068

+618=2686

				2	6	8	6
			–		6	1	8
				2	0	6	8

Օրինակ՝  

-1356

=2569

	+	2	5	6	9
		1	3	5	6
		3	9	2	5

11387

-5698=5689

					5	6	9	8
				+	5	6	8	9
				1	1	3	8	7

11414q

-8905=2569

					8	9	0	5
				+	2	5	6	9
				1	1	4	1	4

Տնային առաջադրանք

1․ Ուղղանկյան կողմերից մեկը 2սմ է, մյուսը` 6սմ: Գտիր ուղղանկյան պարագիծը:p= 2x(6+8)=28

2․Հաշվիր ուղղանկյան պարագիծը, եթե հայտնի է, որ նրա մակերեսը 2400 սմ²  է, իսկ կողմերից մեկը՝ 30սմ։ 2400:30=80  P=2x(80+30)=220    

3․ Ուղղանկյան լայնությունը 14 մ է, իսկ երկարությունը լայնությունից մեծ է 5 մ-ով։ Որքա՞ն է ուղղանկյան մակերեսը։ 14+5=19  S=19×14=266

4. Հաշվիր ուղղանկյան պարագիծը, եթե հայտնի է, որ նրա լայնության և երկարության գումարը 36 սմ է։ P=2×36=72 

5. Գտի՛ր անհայտ բաղադրիչը․

3478	+1095 = 4573

					4	5	7	3
				–	1	0	9	5
					3	4	7	8

6327	-2901=3426

					2	9	0	1
				+	3	4	2	6
					6	3	2	7

7869

-905=6964

						6	9	6	4
					+		9	0	5
						7	8	6	9

Լրացնել բաց թողնված բառերը՝

Օվկիանոսները չորսն են՝ Խաղաղ, Ատլանդիան, Հնդկական և Հարաֆային օվկիանոսները: Ամենամեծը   խաղաղ օվկիանոսն է:

Ամենափոքրն ու ամենածանծաղը Հյուսիսային օվկիա­նոսն է:

Սահար աշխարհի ամենամեծ անապատն է:

Նեղոս  աշխարհի ամենաերկար գետն է:

Օվկիանոսների ջրերով շրջապատված ընդարձակ ցամաքները կոչ­վում են Եվրասիա : Մայրցամաքները Եվրասիա են՝ Աֆրիկա,Հյուսիսային Ամերիա, Հարաֆային Ամերիկա, Անտարկտիդա, Ավստրալիա, : Ամենամեծը Եվրասիա է:  Միակ մայրցամաքը, որը ծածկ­ված է հսկա սառույցի շերտով, Անտարկտիդա է։ Այստեղ մշտական բնակիչներ չկան: Իսկ ամենափոքր մայրցամաքը Ավստրալիան է:

Զմրուխտյա գետակի վրա մի խեղճ ջրաղաց կար:

Ջրաղացի դռան առջև, կանաչ ուռենու տակ, թիկն էր տվել ջրաղացպանը և չիբուխը գոհ ծխում. կողքին նստել էր կինը, իսկ նրանց աչքերի առջև մի սիրուն մանուկ՝ նրանց երեխան, խաղ էր անում:

Մեղմիկ սոսափում էր ուռենին, և ջրաղացն անուշ մտմտալով, ասես հին օրերից մի հին հեքիաթ էր պատմում:

Ինչպես եղավ, մի օր այդ սիրուն մանուկը վազելով թիթեռնիկի հետևից, հեռացավ ջրաղացից, ընկավ մացառների մեջ, անցավ ձորակից ձորակ, կորցրեց ջրաղացի շավիղը ու գնաց, գնաց, հասավ մեծ ճանապարհին, նստեց եզերքին ու լաց եղավ:

Անցավ մի քարավան. մի ուղևոր տեսավ լացող մանուկին, խղճաց, վեր առավ և իր հետ տարավ:

Տարավ իր տունը, և որովհետև զավակ չուներ, որդեգրեց նրան:

Մանուկը մեծացավ, դարձավ մի շնորհալի երիտասարդ:

Ամենքը սիրում էին նրան և ուրախանում նրա վրա, բայց նա տխուր էր, միշտ տխուր:

Երբ երեկոները մենակ նստում էր իրենց շքեղ պատշգամբում, որի շուրջը բացվում էր պարտեզը՝ հովասուն ծառերով և կարկաչյուն շատրվաններով, նրա հոգին սլանում էր մի ուրիշ վայր, որ հեռավոր երազի պես մեկ երևում էր, մեկ չքանում…Երևում էր մի խեղճ ջրաղաց զմրուխտյա գետակի վրա, որ օր ու գիշեր մանկության պես սիրուն մի հին հեքիաթ էր պատմում, տեսնում էր երկու հարազատ դեմքեր՝ նստած կանաչ ուռենու տակ. մեկը մտքի մեջ ընկած չիբուխ է ծխում, մյուսը արցունքոտ աչքերով նայում է հեռուն:

-Ինչո՞ւ ես տխուր, իմ որդի, -ասում էր հարուստ հայրը նրան.-ի՞նչդ է պակաս, թե՞ սեր ունիս մի աղջկա, հայտնի՛ր, թե չէ, ի՞նչ կա…

Եվ խնջույք էր սարքել բարի հայրը որդուն ուրախացնելու համար. դահլիճները լուսավորված էին ջահերով. նազելի աղջիկները պատել էին երիտասարդի շուրջը, ասում ու ծիծաղում:

Երիտասարդը խնջույքի ժամանակ  աննկատ դուրս ելավ դահլիճներից, անհայտացավ խավարի մեջ ու էլ չվերադարձավ:

Նա գնաց, շրջեց, թափառեց շատ ու շատ տեղեր, հարցուփորձ արավ և մի օր վերջալույսի շողերի տակ տեսավ զմրուխտյա գետակի վրա մի խեղճ ջրաղաց: Տեսավ՝ ջրաղացին կռնակը տվել է մի հին խրճիթ, որի բուխարիկից մարմանդ ծուխ է ելնում:

Մոտեցավ խրճիթին, կամացուկ նայեց լուսամուտից ներս. նստել էր մի ալևոր մարդ և մտախոհ չիբուխ էր ծխում. մի երերուն պառավ ցամաքած ձեռքերով սեղան էր փռում:

Երբ նրանք հացի նստան, պառավը վերցրեց մի կտոր հաց ու ասավ.

-Այս էլ որդուս բաժինը:

-Ա~յ կնիկ, այս քանի տարի է, միշտ էլ որդուս բաժինն ես պահում ու առավոտ անծանոթ անցորդներին տալիս… Հե~յ, մեր որդին էլ չի գա:

-Ա~յ մարդ, աստված գիտե՝ մեր որդին հիմի ում պատի տակ կուչ է եկել. ուրիշի մոր ձեռքին է նայում, կարելի է այն մոր տղան էլ հեռու տեղ է, ու ես նրան իմ որդու բաժինն եմ տալիս. ի՜նչ իմանաս, կարելի է նա էլ իմ որդուն իր բաժինն է տալիս…

Այդ միջոցին ներս ընկավ որդին, գրկեց մորն ու հորը, համբուրեց և լաց եղավ:

-Ա~ ա~ , մեր որդին,-բացականչեցին ծերունիները և գրկների մեջ առան իրենց կորած, կարոտած որդուն և լաց եղան:

Օջախի մեջ կարմիր կրակը ուրախ-ուրախ թևին է տալիս, պայծառ ու տաք ժպիտով լցնում երջանիկ խրճիթը:

Ջրաղացը անուշ-անուշ մտմտալով, մանուկ օրերից մի հեքիաթ էր պատմում՝ մանկության պես սիրուն, մանկության պես ոսկի…

Պատմվածքում կանաչով նշված բառերը բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:

Զմրուխտյա- վառ կանաչ գույնի

Ջրաղաց-հացահատիկ աղալու ջրային աղաց

Չիբուխ-ծխամորճ

Մացառ-փոշոտ թփաբույս

Քարավան-միասին ճանապարհ գնացող՝ միասին ճանապարհորդող մարդկանց խումբ

Հովասուն-զով

Բուխարիկ- պատի մեջ շինված վառարան՝ մեծ ու բաց կրակարանով

Երերուն-թույլ

Թևին է տալիս-թռչել

Պատմվածքում  կապույտով նշված բառերի հոմանիշները գրի՛ր:

Մանուկ-երեխա

Սոսափել-խշխշալ

Շավիղ-ճանապարհ

Եզերք-ծայր

Ուղևոր-ճամփորդ

Շնորհալի-տաղանադավոր

Շքեղ-ճող

Նազելի-նուրբ

Աննկատ-անտես

Անհայտանալ-կորել

Վերջալույս-մայրամուտ

Խրճիթ-տնակ

Ալևոր-ծեր

Առավոտ-լուսաբաց

The Wind and the Sun

The wind and the sun are having a disagreement. 
“I am the most powerful!” says the wind.
“No, I am the most powerful!” says the sun.

“I can blow trees to the ground!” . “I can push ships across the ocean.

“Is that right?” replies the sun. “Well, I can melt all the snow on the mountains. I can dry up a lake.

Just then, they see a man walking along the road in his winter jacket .

“Let’s have a contest to see who is more powerful,” says the wind. “Whoever can remove the man’s jacket first wins.” 

The sun agrees.
The wind goes first. He blows a gust of cold wind at the man. 

The man shivers and zips up his jacket. “Brrr! What a cold and windy day!” 

It starts to rain. The wind blows even harder and turns the rain into snow.

“Well look at that! It’s snowing!” says the man. “Snow wasn’t in the weather forecast today…”
He pulls his hood over his head.

The wind blows his strongest gust towards the man, but the man’s jacket stays on.
«Hmm. It’s a bit fresh today…” he says. “A winter storm must be coming…» He zips the jacket higher to cover his nose.

“Gah! This is impossible,” says the wind. He stops blowing.
“My turn!” says the sun. 

First the sun shines enough to stop the snow. The man unzips his hood.

Then the sun pulls the clouds apart and gently shines down on the man. Suddenly, it is a beautiful spring day.

“Wow. The weather sure is strange around here!” says the man. He unzips his jacket. 

The sun gently wiggles her fingers and increases the temperature. 

“What strange weather. Now it feels like summer!” the man says as he begins to sweat. «Goodness me, it’s so hot!»

He removes his winter jacket. He lies down on the grass for a nap in the warm sun.

«I win!» says the sun, beaming.  

disagreement -անհամաձայնություն

powerful-ուժեղ

push -հրել

reply-պատասխանել

melt -հալվել

mountain -սար

contest-մրցույթ

Whoever-ով էլ որ լինի

remove – հեռացնել

zip-ցեպը քաշել

impossible -անհնարին

enough -բավարար

strange -տարօրինակ

THE JOHNSONS
The Johnsons are a family of five. They are Mr. Johnson, Mrs. Johnson, their son,
daughter and their grandmother.
The Johnsons live in London. Mr. Johnson is a doctor. Mrs. Johnson is a teacher.
She works at school where her son Ted studies. Ted wants to be a doctor like* his
father. He is good at Maths and Nature Study. He knows a lot of interesting things
about animals and plants*. He likes sports and often plays basketball at the school
sportsground.
Their daughter Jane doesn’t go to school. She is three. She has got a lot of toys
and she often plays with them.
Ted and Jane have got a cat. Its name is Snowy. It’s white and very funny.
In the evening the Johnsons gather in the living-room. Mrs. Johnson usually watches
TV, Mr. Johnson reads a newspaper, the granny knits, Ted and Jane play games.

2. Look at the picture and what are they doing.

1. What is Mr. Johnson doing? Mr. Johnson is reading a newspaper.
2. Is Mrs. Johnson watching TV? Mrs. Johnson is watching TV.
3. Where are the children sitting? The children are sitting on the floor.
4. What are the children doing?They are playing games.
5. Is their grandmother reading or watching TV? Their grandmother is knitting.

Grammar practice Present continuous

Example: They are having lunch. Are they having lunch? They aren’t having lunch.

1. Father is reading newspapers. Is father reading newspapers? Father isn’t reading newspapers.
2. The family are watching TV.Are the family watching TV? The famliy aren’t watching TV.
3. Paul’s grandmother is knitting.Is Paul’s grandmother knitting? Paul’s grandmother isn’t knitting.
4. They know interesting things about animals.Do they know interesting things about animals? They don’t Father is reading newspapers. Is father reading newspapers? Father isn’t reading newspapers.
5. The family are watching TV.Are the family watching TV? The famliy aren’t watching TV.
6. Paul’s grandmother is knitting.Is Paul’s grandmother knitting? Paul’s grandmother isn’t knitting.
7. They know interesting things about animals.Do they know interesting things about animals? They don’t know interesting things about animals.
8. They are playing in the room.Are they playing in the room? They aren’t playing in the room.

Example: She is a doctor.
She isn’t a doctor.

1. She studies at school.She doesn’t study at school.
2. Kate is swimming in the river.Kate isn’t swimming in the river.
3. Aunt Mary has got a daughter.Aunt Mary hasn’t got a daughter.
4. Make up sentences.Don’t make up sentences.
5. The boys are playing in the yard.The boys aren’t playing in the yard.
6. They live in London.They don’t live in London.
7. The Browns have supper at home. The Browns don’thave supper at home.

At home

Write about your family. The questions will help you.
a) Is your family big or small?My family is small.
b) Have you got a brother or a sister? I have got a brother.
What are their names?His name is Davit.
c) Are they pupils?He is a pupil.
d) What is your father’s/mother’s job? My father is director of a shop.
e) What do you usually do in the evening? I play games.
f) Do you watch TV? I watch TV.
g) When do you go to bed? I go to bed at 10.

Մեծությամբ 5-րդն է: Գրեթե ամբողջությամբ սառցապատ է: Այստեղ պետություններ չկան: Ամենացուրտ և քամոտ մայրցամաքն է: Հարավային բևեռը Անտարկտիդայում է, իսկ հյուսիսայինը՝ Արկտիկայում: Դրանք երկրագնդի հակադիր կողմերում են:

Անտարկտիդան մեր մոլորակի` մեծությամբ հինգերորդ մայրցամաքն է: Գտնվում է Երկրագնդի ծայր հարավում և ամբողջովին սառցապատ է: Ողողվում է Ատլանտյան օվկիանոսի, Հնդկական օվկիանոսի և Խաղաղ օվկիանոսի ջրերով, որոնք մշտապես ծածկված են լողացող սառցալեռներով (այսբերգներով): Անտարկտիդան և նրա շուրջը գտնվող օվկիանոսային հատվածները միասին, մինչև Հարավային բևեռային շրջանը, կոչվում են Անտարկտիկա (հունարեն «անտի»՝ հակառակ, և Արկտիկա բառերից):

Անտարկտիդան մյուս մայրցամաքներից շատ ավելի ուշ է հայտնաբերվել: Մինչև XIX դարի սկիզբը Եվրոպայի ծովագնացները Երկրի հարավային բևեռամերձ շրջանները հետազոտելու բազմաթիվ անհաջող փորձեր էին կատարել:
Անտարկտիդան ծածկված է 3 կմ հաստությամբ սառույցով։ Այստեղ բուսականություն չկա, դրա համար էլ Անտարկտիդայում բնակվող կենդանիները սնվում են ծովային բույսերով և կենդանիներով։

Զարմանալի փաստեր
Կա միայն 2 եղանակ՝ շատ կարճ ամառ և շատ երկար ձմեռ:
Ծածկված է 3 կմ հաստությամբ սառույցի շերտով:
Մշտական բնակչություն, պաշտոնական լեզու չկա:

Առաջադրանք 

Լրացնել բաց թողած բառերը

Մեծությամբ 5-րդն է: Գրեթե ամբողջությամբ սառցապատ է: Այստեղ պետություններ չկան: Ամենացուրտ և քամոտ մայրցամաքն է: Հարավային բևեռը Անտարկտիդայում է, իսկ հյուսիսայինը՝ Արկտիկայում: Դրանք երկրագնդի հակադիր կողմերում են:

Ողողվում Ատլանտյան է օվկիանոսի, Հնդկական օվկիանոսի և Խաղաղ օվկիանոսի ջրերով, որոնք մշտապես ծածկված են լողացող սառցալեռներով (այսբերգներով):
Անտարկտիդան ծածկված է 3 կմ հաստությամբ սառույցով։ Այստեղ բուսականություն չկա, դրա համար էլ Անտարկտիդայում բնակվող կենդանիները սնվում են ծովային բույսերով և կենդանիներով։

Լրացնել բաց թողնված բառերը՝

Հարավային Ամերիկայում, որ ձևով նման է եռանկյան, ընդամենը12 անկախ երկիր կա, նաև Գվիանան, որը պատկանում է Ֆրանսիային:

Հարավային Ամերիկայում կան անապատներ, բարձրաբերձ լեռներ, իսկ Վենասուելայում` Հուրոն գետի վրա գտնվում է աշխարհի ամենաբարձր ջրվեժը` —Անխելը, որն ունի 1054 մետր բարձրություն: Մայրցամաքի ամենամեծ պետությունը  է։ Հարավային Ամերիկայի ամենաբարձր լեռը Բրազիլիան է, Հարավային Ամերիկայի մետր բարձրությամբ, որը գտնվում է Արգենտինայում: Արգենտինայում է գտնվում նաև մայրցամաքի ամենամեծ անապատը՝ Պատագոնիան։ Ամենաերկար գետը  Ամազոնն է, որը հիմնականում հոսում է Բրազիլիայի տարածքով, ընդհանուր երկարությունը կազմում է 6440 կիլոմետր։  Ամազոնում են գտնվում պիրանյա ձկները և հսկա հանքերով։

Մեծությամբ 4-րդ մայրցամաքն է: Այնտեղ կա 12 պետություն:

Հարավային Ամերիկայում, որը  ձևով նման է եռանկյան, ընդամենը 12 անկախ երկիր կա, նաև Գվիանան, որը պատկանում է Ֆրանսիային: Այս մայրցամաքի հսկայական մասը զբաղեցնում են Ամազոնյան ավազանի արևադարձային անտառները, որոնք կազմում են աշխարհի անտառածածկույթի մեկ երրորդը:

Հարավային Ամերիկայում կան անապատներ, բարձրաբերձ լեռներ, իսկ Վենեսուելայում` Հուրոն գետի վրա գտնվում է աշխարհի ամենաբարձր ջրվեժը` Անխելը, որն ունի 1054 մետր բարձրություն: Մայրցամաքի ամենամեծ պետությունը Բրազիլիան է։ Հարավային Ամերիկայի ամենաբարձր լեռը Ակոնկագուան է 6959 մետր բարձրությամբ, որը գտնվում է Արգենտինայում: Արգենտինայում է գտնվում նաև մայրցամաքի ամենամեծ անապատը` Պատագոնիան։ Ամենաերկար գետը Ամազոնն է, որը հիմնականում հոսում է Բրազիլիայի տարածքով, ընդհանուր երկարությունը կազմում է 6440 կիլոմետր։  Ամազոնում են գտնվում պիրանյա ձկները և հսկա ալիգատոր կոկորդիլոսները։ Հարավային Ամերիկան հարուստ է պղնձի, անագի, մոլիբդենի, ալյումինի, զմրուխտի, նավթի ու ածուխի հանքերով:

Զարմանալի փաստեր

Նիագարայից վայրկյանում թափվում է 20000 տակառ ջուր:

Այնտեղ է ամենաերկար մայրուղին՝ 5415 կմ:

Մեծ Կանյոնը աշխարհի ամենամեծ կիրճն է:

Աշխարհի ամենաերկար պետական սահմանը ԱՄՆ-ի և Կանադայի միջև է:

Առաջադրանք. Հարավային Ամերիկա